.
01:08 PM - 19/08/2025
لێدوانە سەرەکییەکانی ترەمپ
ئاشتی بەبێ ئاگربەست: ترەمپ ڕایگەیاند کە ئاگربەست مەرجی پێشوەختە نییە بۆ دانوستانەکانی ئاشتی.
ئاسۆی لوتکەی سێ قۆڵی: ئەگەر کۆبوونەوەکە لەگەڵ زێلێنسکی سەرکەوتوو بێت، ئەوا بەنیازە دیدارێکی سێ لایەنە لەگەڵ پوتین و زێلێنسکی ڕێکبخات.
گەرەنتی ئەمنی: ترەمپ بەڵێنی پاراستنی ئۆکرانیای دا، بەڵام بە کراوەیی هێشتەوە کە ئەمە لە ڕووی کۆنکرێتییەوە چۆن دەبێت.
پابەندبوون بە ئەوروپا: "ئۆکرانیا یەکەم هێڵی بەرگرییە"، ترەمپ وتی – و بەڵێنی پشتگیریکردنی دا.
پەیوەندی تەلەفۆنی لەگەڵ پوتین: ترەمپ بەنیازە هەمان ڕۆژ لەگەڵ سەرۆکی کرێملین قسە بکات.
لێدوانە سەرەکییەکانی زێلێنسکی
ئارەزووی ئاشتی: زێلێنسکی جەختی لەوە کردەوە کە ئۆکرانیا ئاشتی دەوێت – بەڵام بە بە هەمو نرخێک نا.
لەکاتی شەڕدا هەڵبژاردن نەکرێت: دوای کۆتاییهاتنی جەنگ کراوەیی خۆی بۆ هەڵبژاردن دەربڕی، بەڵام جەختی لەوە کردەوە کە دەنگدانی دیموکراسی لە هەلومەرجی جەنگدا مومکین نییە.
ڕەتکردنەوەی زیانەکانی خاک: زێلێنسکی دووپاتیکردەوە کە ئیمتیازاتی خاکی لە جێگەی مشتومڕ نین.
ئەوەی ئەوروپییەکان دەیڵێن
دانوستانەکان لەگەڵ سیاسەتمەدارانی باڵای ئەورووپا، تیشکیان خستە سەر گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا.
کیر ستارمەر سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا جەختی لە گرنگی ئەم جۆرە گەرەنتیانە بۆ ئۆکرانیا کردەوە. ئاماژەی بەوەشکردووە، زۆر گرنگە لەم ڕۆژە گرنگەدا بە خێرایی گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا وەربگرین. ستارمەر باسی لە "هەنگاوێکی مێژوویی" کرد بۆ "ئاسایش و ئاسایشی ئۆکرانیا لە ئەوروپا" کە دەتوانێت لە کۆبوونەوەکەدا دەربچێت.
مارک ڕوت سکرتێری گشتی ناتۆ بەڵێنەکانی ترەمپ بۆ پاراستنی ئۆکرانیا بە گرنگ دەزانێت بۆ ئەگەری ئاشتی. "ئەمە بەڕاستی پێشکەوتنێکە، و هەموو جیاوازییەکە دروست دەکات".
ئۆرسولا ڤۆن دێر لاین سەرۆکی کۆمیسیۆنی یەکێتیی ئەورووپا ڕایگەیاند، بەڕاستی شتێکی خۆشە کە بیستوومانە کە گەرەنتی ئەمنی هاوشێوەی بڕگەی هاوکاریی هاوبەشی ناتۆ لە مادەی پێنجەمدا کار لەسەر دەکرێت.
سەبارەت بە ئاگربەست، فریدریش مێرز، ڕاوێژکاری ئەڵمانیا لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ ناکۆک بوو. جەختی لەسەر پێویستی ئاگربەست کردەوە بۆ ئەوەی دواتر دانوستانەکانی ئاشتی جددی دەستپێبکات. فۆرماتی داهاتووی گفتوگۆکان دەبێت کۆبوونەوەی سێ لایەنە بێت. مێرز وتی: با کار لەسەر ئەوە بکەین و هەوڵبدەین فشار بخەینە سەر ڕووسیا.
هەروەها ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆک وەزیرانی فەرەنسا پێش کۆبوونەوەی لوتکە داوای ئاگربەستی کرد. هەروەها کۆبوونەوەی سێ قۆڵی بە گرنگ دەزانێت بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕ لە ئۆکرانیا: "ئاگربەست پێویستییەکە بۆ کۆبوونەوەی سێ قۆڵی". هەروەها گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا گەرەنتی ئاسایشی ئەوروپایە.
زێلێنسکی ڕایگەیاند کە ئۆکرانیا پابەندبوونی ترەمپ بە هەوڵەکانی ئاشتی بەرز دەنرخێنێت. ترەمپ دڵنیایی دەدات لە ئامادەیی خۆی بۆ پاڵپشتیی زیاتر و وتی: ئەگەر پێویستم پێی بوو، لەوێ دەبم. لە هەفتەیەک بۆ دوو هەفتەدا دەزانین ئایا چارەسەرێک بۆ شەڕی ئۆکرانیا دەدۆزرێتەوە یان نا.
بەکورتی
تەواو دیار بوو کە چۆن هەردوولا هەوڵیان دا کەشێکی تەواو جیاواز بەراورد بە شەش مانگ لەمەوبەر دروست بکەن. وە تا ڕادەیەکی زۆر سەرکەوتوو بوون. ئەوان نەیانهێشت بە پرسیاری ڕۆژنامەنووسان ئیستفزاز بکرێن. دەتوانرێت بڵێین کۆبوونەوەیەکی تەواو ئاسایی بوو. بەڵام ئەوە نابێت ئەو ڕاستییە تەمومژاوی بکات کە لە پشت پەردەوە تۆنەکە زۆر زیاتر بارگاوی دەبێت.
دۆناڵد ترەمپ دەیەوێت دوو شت بەدەستبهێنێت، و بە خێرایی: دەیەوێت بتوانێت بە خێرایی میوانداری لوتکەی سێ لایەنە بکات لەگەڵ زیلێنسکی و پوتین. وە دەیەوێت بتوانێت بە خێرایی کۆتایی بەم شەڕە ڕابگەیەنێت. تاکە کێشە ئەوەیە: بە خێرایی ڕێککەوتنی ئاشتی سەقامگیر بەدەست ناهێنن. وە لێرەشدا هەموو سوودەکان لەلای پوتینن. تەحەدا بۆ ئەوروپییەکان و زێلنسکی ئەوەیە کە ئاماژە بە ترەمپ بدەن کە ئامادەیی سازشکردن و ئامادەیی ڕێکخستنی هەڵوێستەکانیانن، بەڵام بەبێ ئەوەی بە تەواوی واز لە هەڵوێستەکانیان بهێنن – و لە هەمان کاتدا وەک بەربەستێک لە بەردەم ئەم ئامانجە ترامپیانەدا نەبینرێن.
ئەو گەرەنتییە ئەمنییانەی ترەمپ دووپاتی کردەوە، نەک تەنها بۆ ئۆکرانیا، بەڵکو بۆ ئەوروپاش زۆر گرنگن. نوێنەرانی باڵای ئەوروپا جەختیان لە گرنگی خۆیان کردەوە. پێدەچوو مەزاج لەسەر مێزی دانوستان ئارام بو بێت و وە هەروەها زێلێنسکی ڕەزامەندی خۆی دەربڕی. پێدەچێت ڕوون بێت لە کۆبوونەوەکەیاندا کە ئێستا لە پشت دەرگا داخراوەکانەوە چی بەدوای خۆیدا دەهێنێت، ئەوروپییەکان هەوڵدەدەن ترەمپ بەو گەرەنتییە ئەمنییانە ڕابگرن و هەروەها هەوڵدەدەن بیر لە ڕیزبەندی دروستی ئاگربەست و ڕێککەوتنی ئاشتی بکاتەوە.
لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان شەیری بکە
