.
09:33 AM - 15/08/2025
ئاری محمود قەرەداغی
دامەزراوەی مەشق و ڕاهێنان لە لوتکەی ئەلاسکا بە ڕوونی لە بەرژەوەندی ڕووسیا و سەرۆکەکەی ڤلادیمێر پوتیندایە.
سوودی ژمارە یەک بۆ پوتین:
دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا هیوادارە لە لوتکەکەدا شتێک بەدەستبهێنێت، دواجار ئاشتی. لە بەرامبەردا سەرۆک پوتین بەڕاستی نایەوێت کۆتایی بە شەڕەکە بهێنێت. ئەگەر لوتکەکە بێ ئەنجام بمێنێتەوە، گرنگی پێنادات. بۆ ئەو ئەوەی کە گرنگە کە لوتکەکە بە هەر شێوەیەک بێت بەڕێوبچێت، لە ئێستاوە جێگەی شانازییە. ئەمە یەکەمجارە لەگەڵ سەرۆکی ئەمریکا کۆدەبێتەوە لە دوای ئەوەی لەگەڵ جۆ بایدن لە جنێڤ لە ساڵی 2021 دانیشت و لە دوای هێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆکرانیا. هەموو ئەم شتانە تا ڕادەیەک کۆبوونەوەکانی ترامپ و کیم جۆنگ ئون دیکتاتۆری کۆریای باکور دەهێنێتەوە یاد، کە ترامپ پرێستیژی ئەمریکای فڕێدایە ناو هاوسەنگیەکەوە بەڵام لە بەرامبەردا بە هیچ شێوەیەک هیچی وەرنەگرت.
سوودی ژمارە دوو بۆ سەرۆک پوتین:
پێش ئەوەی تەنانەت لوتکەکەش ئەنجام بدرێت، شتێکی دەست دەکەوێت. ئۆڵتیماتۆمی ئەمریکا بۆ مۆسکۆ بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکە لەناکاو لەسەر مێزەکە دەرچووە. ئێستا سەرۆک پوتین دەتوانێت بۆ ماوەی هەفتەیەکی دیکە لە ئۆکرانیا دەستکەوت بەدەستبهێنێت.
سوودی ژمارە سێ بۆ سەرۆک پوتین:
ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی سەرۆکی ئۆکرانیا بۆ لوتکەکە بانگهێشت نەکراوە. ئەوروپییەکانیش بەو شێوەیە نین و هیچ دەورێکیان نیە. زێلێنسکی بە ڕوونی ئەوەی خستۆتە ڕوو کە وڵاتەکەی هیچ ڕێککەوتنێک قبوڵ ناکات کە بە بێ خۆی بکرێت – بۆ نموونە کاتێک باس لە خاک دەکرێت. ئێستا زلێنسکی تا کۆتایی هەفتە بەبەردەوامی پەیوەندییەکانی لەگەڵ گرنگترین لایەنگرانی ئەوروپی چڕتر دەکاتەوە.
ئەوروپییەکان دەمارگیرن و بە جددی نیگەرانن. کەم کەس چاوەڕوانی شتێکی ئەرێنی لە لووتکەی ترەمپ و پوتین دەکەن. وە هەمووان دەزانن: ئەگەر ئاشتی و ئاسایش لە ئۆکرانیا لە مەترسیدایە، ئەوا ئاسایشی ئەوروپاش لە مەترسیدایە.
ئەمریکا باس لە "گۆڕانکاری خاک" دەکات.
پێش لوتکەکە ئەمریکییەکان دەڵێن باس لە "گۆڕانکارییەکانی خاک" دەکەن. مەبەستیان بە تەواوی ڕوون نییە. بە دڵنیاییەوە مەبەستیان ئەوە نییە کە ئۆکرانیا هیچ خاکێکی ڕووسیا وەربگرێت ئەگەر بۆ نموونە دەستبەرداری کریمیا یان ناوچە داگیرکراوەکانی دیکەی ڕووسیا بێت.
بەڵام قسە و باس هەیە کە دەکرێت بە فەرمی کریمیا و هەروەها لوهانسک و دۆنێتسک بدرێت بە ڕووسیا، لە بەرامبەردا خێرسۆن و زاپۆریژیا بە ئۆکراینی بمێننەوە. ئەمەش بەو مانایە دەبێت کە ڕێگە بە ڕووسیا دەدرێت ئەو ڕووبەرە فراوانانەی کە لە ئۆکرانیا دەستی بەسەردا گیراوە بهێڵێتەوە.
ئاگربەستیش بابەتێکە
جگە لە پرسە خاکییەکان، پێدەچێت لە لوتکەکەدا باس لە ئاگربەست بکرێت. بە شێوەیەکی ئایدیاڵ، شتێکی هەمیشەیی و بە توندی چاودێری بکرێت. ڕوسیا هەرگیز ئامادە نەبووە کارێکی لەو شێوەیە بکات و پێناچێت ئێستاش ئامادەبێت. تەنها شتێکی سنووردار، وەک وەستانی هێرشی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و مووشەکی. ئەمەش بەو مانایە دەبێت کە ڕووسیا هێرشەکانی بۆ سەر دانیشتوانی مەدەنی ئۆکرانیا ڕابگرێت – کە هیچ تێچووی سەربازی بۆ مۆسکۆ نابێت.
لە بەرامبەردا ئۆکرانیا چیتر ڕێگەی پێنادرێت هێرش بکاتە سەر ژێرخانی سەربازی ڕووسیا – ئەوە دەبێتە زیانێکی سەربازی گەورە بۆی.
گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا
هەروەها پرسیارێکی گرنگ ئەوەیە کە ئۆکرانیا دەبێ چ گەرەنتییەکی ئەمنی وەربگرێت. باشترینیان ئەندامێتی ناتۆ دەبێت. بەبێ گەرەنتی ئەمنی، ڕووسیا دەتوانێت هەر کاتێک مەبەستی بێت هەڵمەتێکی نوێ دژی ئۆکرانیا دەستپێبکات.
لە باشترین سیناریۆدا، لوتکە هەنگاوی یەکەمە بەرەو دانوستانێکی جددی و پرۆسەی ئاشتی. لە خراپترین سیناریۆدا، ترەمپ زۆرترین داواکارییەکانی ڕووسیا قبوڵ دەکات – و ڕاستەوخۆ دوای لوتکەکە، فشارێکی تەواو تاکلایەنە دەخاتە سەر ئۆکرانیا بۆ ئەوەی هەرچییەک کە خۆی و پوتین لە ئەلاسکا لەسەری ڕێککەوتوون قبوڵ بکات. ئەو کاتە ئەوە دەبێتە فرۆشتنی ئۆکرانیا.
لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان شەیری بکە
