.
11:30 AM - 09/08/2025
ئەمریکا زلهێزێکی گەورەیە: گەورەترین بازاڕی کاڵای بەکاربەری لە جیهاندا هەیە. سەرۆک دۆناڵد ترەمپ ئامادەیە بە دەستێکی قورسەوە بەکاری بهێنێت، زۆر لە سیاسەتی بازرگانی زیاترە: باجی هاوردەکردن بە مەبەستی هێنانی پارەیە بۆ خەزێنەی نیشتمانی و کەمکردنەوەی کورتهێنانی بازرگانی و سەرهەڵدانی ڕێنێسانسی پیشەسازی لە ئەمریکا.
هیندستان بڕیارە باجی زۆری بخرێتە سەر، چونکە نەوتی ڕووسیا دەکڕێت، بەڕازیلیش سزا دەدرێت، چونکە جەیر بۆلسۆنارۆ، سەرۆکی پێشووی بەرازیل و هاوپەیمانی ترەمپ! ڕووبەڕووی لێپێچینەوەی تاوانکاری دەبێتەوە. پێناچێت هیچ وڵاتێک لەم باجانە بە سەلامەتی لێی دەربچێت، کە ترەمپ بە "بەرامبەر" ناوی دەبات، ئەم سیاسەتی باجانەی ترمپە بە ئارەزووی خۆیان سودەکانی دەردەکەون.
ترەمپ هۆکارێکی باشی هەیە بۆ ئەوەی باوەڕی بەوە هەبێت کە سەرکەوتوو دەبێت: هاوبەشە بازرگانییە گەورەکان کڕنۆش بۆ فشارەکان دەبەن و ڕێژەی باجی دوو ژمارەیی قبوڵ دەکەن. سەرۆک حکومەت و سەرۆک دەوڵەتەکانی جیهان بە وانەی سەیسراشەوە بەردەوام بە ڕێگای واشنتنەوەن بۆ ئەوەی ترەمپ بە ئیمتیازاتی نوێ ئارام بکەنەوە. تەنها چین، تا ئێستا، پێدەچوو ئامادەبێت مەترسی شەڕێکی بازرگانی تەواو بکات. کاریگەری نەرێنی باجەکان لەسەر ئابووری ئەمریکا تا ئێستا بەرچاو نەبووە – تا ئێستا هیچ دابەزینێکی زیاتر لە بازاڕە داراییەکانی ئەمریکادا نەبووە.
میدیاکانی ئەوروپا دەڵێن جیهان لە ژێر ڕەحمەتی سەرۆکێکی ناڕێکدا دەمێنێتەوە
ئەمریکا خەمی هیچی کەمتر نییە لە ڕێکخستنەوەی بازرگانی جیهانی. لە ستوونی ڕۆژنامەی نیویۆرک تایمزدا، جەیمسۆن گریر، نوێنەری بازرگانی ئەمریکا هۆکارەکەی ڕوونکردەوە: ئەمریکا بە لەدەستدانی پیشەسازی و ئاسایشی ئابووری خۆی پارەی سیستەمی بازرگانی ئازادی داوە. بە تایبەتی چین سوودی لەم شتە وەرگرتووە.
ئەو باوەڕەی کە ئەمریکا لەلایەن هاوبەشە بازرگانییەکانیەوە دەدڕێت، یەکێکە لەو باوەڕە کەمانەی کە دەتوانرێت بگەڕێتەوە بۆ ترەمپ. دادگا فیدراڵیەکانی ئەمریکا لە پرۆسەی بڕیارداندان بۆ ئەوەی کە ئایا باجەکانی ترەمپ یاساییە یان نا. بەڵام دەبێت وا دابنێین کە ئەو باجانە بە جۆرێک لە جۆرەکان لە کاردا دەمێننەوە، ڕەنگە تەنانەت لە دەرەوەی ماوەی سەرۆکایەتی ترەمپیش. ئەمریکا قەرزاری زۆرە و پێدەچێت کورتهێنانی بودجە گەشە بکات. پێدەچێت ئاسان نەبێت کە گەنجینەی لە داهاتی گومرگی لە شیر ببڕدرێت.
ئەوە بەو مانایە نییە کە نادڵنیاییەکە کۆتایی دێت. جیهان لە ژێر ڕەحمەتی سەرۆکی جیوەدا دەمێنێتەوە. وە ئەو ڕێککەوتنانەی کە پێشتر ئەنجام دراون، بۆ نموونە لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا، هێشتا پێویستە بە وردی کاریان لەسەر بکرێت. ململانێی زیاتر و هەڕەشەی زیاتر پێشبینی دەکرێت. تەنانەت مەکسیک و کەنەدا ڕووبەڕووی باجی بەرز دەبنەوە، هەرچەندە ترەمپ خۆی ڕێککەوتنێکی بازرگانی تەواو لەگەڵ هەردوو وڵاتی دراوسێ واژۆ کردووە.
هەڵاوسانی بەرز ژەهرە لە سندوقی دەنگدان
بەڵام دەرئەنجامە ئابوورییەکانی باجەکان تازە دەستیان کردووە بە دەرکەوتن. بەکارهێنەرانی ئەمریکی لانیکەم بەشێک لە باجەکان لە شێوەی بەرزکردنەوەی نرخەکاندا دەدەن. لە ئێستاوە پێدەچێت هەڵاوسان جارێکی دیکە بەرزبێتەوە و بازاڕی کار نیشانەکانی لاوازی نیشان دەدات و گەشەکردنەکەش کەم بووەتەوە.
لە ململانێکان لەگەڵ چین تەنیا ئاگربەستێکی ناسک هەیە. تەنانەت ترەمپیش ناتوانێت لەو واقیعانە ڕزگاری بێت. تا هەڵبژاردنەکانی کۆنگرێس لە تشرینی دووەمی 2026 نزیکتر بن، ستراتیژی باجەکەی مەترسیدارتر دەبێت بۆ کۆمارییەکان – بە تایبەت ئەگەر خەڵک وەک بزوێنەری نرخەکان هەستی پێبکەن. هەڵاوسانی بەرز ژەهرە بۆ پارتی دەسەڵاتدار لە سندوقی دەنگدان. دیموکراتەکان لە مانگی نۆڤەمبەری ساڵی ڕابردوودا بە ئازارەوە ئەمەم ژەهرەیان خوارد.
لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان شەیری بکە
