.
08:52 PM - 23/04/2024
ئاری محمود قەرەداغی / سویسرا
حکومەتی پارێزگاران لە سەردەمی ڕیشی سوناک دواجار ئەو کارەی کرد. یاسای دیپۆرتکردنەوەی ڕواندا کە مشتومڕاوی لەسەرە، هەموو بەربەستەکانی پەرلەمانی پاککردەوە. سەرەڕای هەموو بەرخۆدانەکانی ئۆپۆزسیۆن و ڕێکخراوە ناحکومییەکان، لە داهاتوودا دەتوانرێت کۆچبەرانی نایاسایی بە فڕۆکە بگوازرێنەوە بۆ ئەفریقا. بڕیارە چەند هەفتەیەکی تر یەکەم گەشتەکان بەرەو کیگالی بەرزببنەوە.
یەکەم هەوڵی دیپۆرتکردنەوەی کۆچبەران بۆ ئەفریقا، شەش مانگ لەمەوبەر لەلایەن دادگای باڵای بەریتانیاوە ڕاگیرا. ئەمەش گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە وڵاتی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا وڵاتێکی سەلامەت نییە بۆ پەناخوازان. پاشان حکومەتی بەریتانیا بە خێرایی یاسایەکی دەرکرد کە بەبێ ڕەتکردنەوە ڕواندای وەک وڵاتی سێیەمی سەلامەت ناساند.
ئەنجومەنی کۆمۆن قسەی کۆتایی هەیە
دوێنێ لۆرد کارلایل لە ئەنجومەنی لۆردەکاندا وتی مرۆڤ دەیتوانی بە هەمان ئاسانی یاسایەک دەربکات کە لەمەودوا ئاسمان سەوز دەبێت. «کاری ئێمە پاراستنی دیموکراسییە. "ناوبەناو تەنانەت لەلایەن خودی دیموکراسیەوە. کاتێک حکومەتێک سیاسەتی خۆی لە سەرووی یاساوە دادەنێت، ئەمە ڕەفتارێکە کە بەریتانیا بەزۆری لە وڵاتانی دیکەدا ئیدانە دەکات".
ئەنجومەنی لۆردەکان دەتوانێت نیگەرانی و ناڕەزایەتی دەرببڕێت. هەمیشە ئەنجومەنی خوارەوەی هەڵبژێردراو قسەی کۆتایی هەیە. حکومەتی کۆنەپەرست زۆرینەی هەیە لەوێ. بۆیە ڕیشی سوناک سەرۆک وەزیران لە کۆتایی ئەم پینگ پۆنگە پەرلەمانییە کە هەرگیز کۆتایی نەهاتووە سەرکەوتووە.
تەنها سیاسەتی ڕەمزی گرانبەها؟
ڕیشی سوناک، سەرۆکوەزیران ڕایگەیاند، یەکەم گەشت لەگەڵ کۆچبەرانی نایاسایی لە مانگی تەمموزدا بەرەو کیگالی بەرز دەبێتەوە. هەموو شتێک لە ئێستاوە لە فڕۆکەخانەیەک لە شوێنێکی ئینگلتەرا ئامادە کراوە، فڕۆکە ئامادەکراوە، لیستی سەرنشینەکان دروست کراوە و 500 پاسەوان ئامادەن بە سەلامەتی یاوەری ئەو کۆچبەرە نایاساییانە بکەن بۆ ڕواندا.
ئەم یاسایە نوێیە بە مەبەستی ئەوەیە دەسەڵاتدارانی بەریتانیا بتوانن ئەو کۆچبەرانە دیپۆرت بکەنەوە کە بە شێوەیەکی نایاسایی لە کەناڵی ئینگلیزی بە بەلەمەوە ڕاستەوخۆ بەرەو ڕواندا دەبڕن. ئەمە بێ بەرامبەر ڕوونادات. تا ئێستا لەندەن 400 ملیۆن دۆلاری باشی گواستۆتەوە بۆ کیگالی. پێشبینی دەکرێت بۆ هەر کەسێک تێچووی دیپۆرتکردنەوە زیاتر بێت لە بەرامبەر 250 هەزار دۆلار. بۆ ڕەخنەگران لە سیاسەتی ڕەمزی گرانبەها زیاتر هیچی تر نییە.
سەرۆک وەزیرانی سەرسام نەبوو لە ساڵێکی هەڵبژاردندا
بەڵام ڕیشی سوناک و حکومەتەکەی بەم شتە بێزارن، بەتایبەتی لە ساڵێکی هەڵبژاردندا. بەپێی میدیاکانی بەریتانیا، تەنانەت بڕیارە مۆدێلەکە فراوانتر بکرێت. یەکەمین وتووێژی گەڕان پێشتر لەگەڵ ئەرمینیا، کەناری عاج و بۆتسوانا ئەنجام دراوە. ئێستا ڕیشی سوناک بەربەستی سیاسی بۆ پلانەکانی دیپۆرتکردنەوەی پاککردەوە. یەکەم فڕۆکە کە ١٥٠ کۆچبەری نایاسایی هەڵگرتبوو، بەم زووانە دەچێتە سەر ڕێڕەوی فڕین. بەڵام پرسیارە چارەنووسسازەکە ئەوە دەبێت کە ئایا ئەو ٣٠ هەزار کەسەی ساڵانە بە بەلەمی بچووکەوە کەناڵی ئینگلیزی دەبڕن، بەم شتە بێهیوا دەبن؟
لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان شەیری بکە
